Omwonenden hebben om een boeteclausule in het contract verzocht, omdat ze er niet gerust op zijn dat het centrum op tijd zijn deuren sluit. Het wantrouwen is ingegeven door het feit dat het COA in andere gemeenten vaker de voorgeschreven termijn van vijf jaar heeft overschreden. De harde afspraken blijken in de praktijk doorgaans boterzacht; in geen enkel contract zijn sanctiebepalingen opgenomen. Omwonenden stapten naar de rechter om alsnog zo'n boetebeding te eisen. Deze heeft de partijen anderhalve maand de tijd gegeven tot een akkoord te komen. Volgens prof. Michel Herweijer, juridisch adviseur van de omwonenden, is zo'n dwangsombepaling uniek. De vorige staatssecretaris Schmitz was er faliekant tegen. Haar opvolger Cohen is nog niet met zo'n aanvraag geconfronteerd. Voor iedere dag dat het asielzoekerscentrum (azc) er na 11 juni 2004 nog staat, zou door het COA een boete van 5500 gulden moeten worden betaald. Dat is volgens Herweijer het bedrag dat een vierhonderd bewoners tellend azc dagelijks aan huur kwijt zou zijn. 'Het complex kostte tien miljoen gulden. Uitgaande van een periode van vijf jaar is dat omgerekend twee miljoen gulden per 365 dagen', rekent hij voor. Bij overschrijding van de termijn, moeten de boetes rechtstreeks in de gemeentekas vloeien. Volgens burgemeester F. van der Laan (PvdA) van Eemsmond is het 'niet onhandig' dat de sanctiebepaling in het contract wordt opgenomen, maar echt nodig vindt hij het ook weer niet. 'Als de burgers erdoor worden gerustgesteld, gaan we natuurlijk onderhandelen met het COA. En ik denk dat we er samen ook wel uitkomen. Ik bedoel, het wantrouwen wordt alleen maar groter als het COA de dwangsombepaling weigert op te nemen in het contract.' Als jurist en bestuurder zegt Van der Laan voldoende vertrouwen te hebben in de vorig jaar gemaakte afspraken. Het wantrouwen van de omwonenden geldt ook niet zozeer de gemeente als wel het COA. Volgens hen huisvest het azc ook meer bewoners dan afgesproken. Reden om de gemeente te wantrouwen op de maximale termijn van vijf jaar, is er volgens de burgemeester niet. Eemsmond is er alles aan gelegen dat het azc tijdig vertrekt, 'want we hebben de grond hard nodig om onze woningcontingenten kwijt te kunnen', zegt hij .