Uit Binnenlands Bestuur dd 15 december 2000

IN DE PEILING

Staatssecretaris Cohen van justitie verwacht dat de helft van het aantal opvangplaatsen voor asielzoekers over vijf jaar overbodig is. Veel snellere asielprocedures gaan daar volgens hem voor zorgen. De huidige opvang voor asielzoekers is volstrekt onvoldoende, daarom is het de vraag of Cohen niet te veel aan wensdenken doet. Of is die nieuwe vreemdelingenwet echt zo effectief?


'Halveer de begroting voor asielopvang nog maar even niet'

Thomas Spijkerboer, hoogleraar Migratierecht aan de Vrije Universiteit van Amsterdam:
'Opmerkelijk dat Cohen zo zeker van zijn zaak is. Hij gelooft kennelijk dat gaat lukken wat met al die voorgaande wetten niet is gelukt. Ik denk zelf dat de lengte van de procedure een knelpunt kan blijven. De nieuwe wet belooft wel snelle procedures, maar in feite kent de huidige wet ook al strakke termijnen. De Immigratie- en Naturalisatiedienst slaagt er echter al jaren niet in om binnen de termijn van zes maanden een eerste beslissing over een asielverzoek te nemen.'

Staatssecretaris Cohen van justitie:
'We moeten nog een paar jaar ongelooflijk veel mensen opvangen. Maar binnen vijf jaar zullen we het effect van de nieuwe Vreemdelingenwet goed merken. Mensen maken onder de nieuwe wet in principe niet langer dan een jaar gebruik van de asielopvang. Binnen dat jaar wordt bekend of ze een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen. Nu raken de asielcentra door de trage procedures en het eindeloze doorprocederen, wat straks onmogelijk wordt, verstopt.'

Piet van Geel, hoofd afdeling beleid van Vluchtelingenwerk:
'Ook Cohen kan niet vijf jaar vooruit kijken. Als ik naar de voorspellingen van vijf jaar geleden kijk, zie ik dat veel positieve prognoses niet zijn uitgekomen. De staatssecretaris verwacht veel van de nieuwe wet, maar het kan nog lastig worden. Ik zou zeggen: haal het geld voor asielopvang nog maar niet van de begroting, want dan is er wellicht over een aantal jaren een groot tekort aan opvangplekken. De kans dat de nieuwe asielprocedures niet zo snel gaan als Cohen verwacht, is groot. Allereerst duurt het even voordat ambtenaren goed met de nieuwe wet kunnen omgaan. Maar in de wet zelf zitten ook een aantal punten die voor vertraging kunnen zorgen. Advocaten zullen bijvoorbeeld proberen om voor de rechtbank een betere grond voor toelating voor hun cliënt af te dwingen. Als de rechterlijke macht gevoelig is voor de argumenten van de advocatuur kunnen de procedures alsnog vertraging oplopen.'

Henk Kamp, Tweede Kamerlid voor de VVD:
'De staatssecretaris moet op een veel lager aantal dan 35.000 opvangplekken uit kunnen komen. Ik denk zelf dat 12.000 plaatsen genoeg moeten zijn. Dan ga ik ervan uit dat Nederland 15.000 asielzoekers opvangt, het gemiddelde van de Europese Unie, en een kwart van hen direct uitwijst. Maar dan nog staat of valt het beleid met de uitvoering van de nieuwe Vreemdelingenwet. Kijk, op grond van de huidige wet kan Cohen al veel strenger optreden. Hij doet het alleen niet. Mensen die Nederland zonder papieren binnenkomen kan hij bijvoorbeeld in een gesloten opvangcentrum onderbrengen. Ten behoeve van een grondig onderzoek naar het hoe en waarom van het ontbreken van documenten. In Denemarken heeft deze aanpak ertoe geleid dat asielzoekers zelden zonder papieren arriveren. Dat bekort de procedures dus aanmerkelijk.'

Martijn van de Kooij